تراکتورسازی در کشور، یکی از صنایع قدیمی و ریشه‌دار است و به دلیل زیرساخت گسترده می‌تواند نیاز کشور را برآورده کند. هرچند بسیاری از کشاورزان از عدم دسترسی به تراکتور با قیمت کارخانه گلایه دارند، اما به‌هرحال این صنعت صاحب قدرت بسیاری است و توانسته طی سال‌های اخیر علاوه بر عرضه تراکتور به بازار داخلی به کشورهای بسیاری نیز صادرات داشته باشد.
به گفته مدیرعامل گروه صنعتی تراکتورسازی، این شرکت قرار است به‌زودی در دو کشور دیگر هم خط تولید تراکتور ایجاد کند؛ موردی که ممکن است مانند تجربه خودروسازان بزرگ کشور چندان خوشایند نباشد. چراکه ایجاد خطوط تولید در داخل کشور هم هزینه بسیاری در بردارد. سرمایه‌گذاری و ایجاد خطوط تولید در دیگر کشورها قطعا هزینه‌های سرسام‌آوری خواهد داشت.
هرچند مشخص نشده است آیا ایجاد خطوط تولید تراکتور در دیگر کشور با سرمایه‌گذاری دولت یا بخش خصوصی همان کشور انجام خواهد شد یا به‌صورت مستقیم تراکتورسازی ایران در این کشورها سرمایه‌گذاری خواهد کرد. به عقیده کارشناسان با توجه به تیراژ پایین تولید تراکتور، سرمایه‌گذاری برای ایجاد خطوط تولید در دیگر کشورها باید با دقت بیشتری انجام شود.
افزایش خطوط تولید تراکتورهای ایرانی در دیگر کشورها به چهار خط
بر اساس گفته‌های مدیرعامل گروه صنعتی تراکتورسازی ایران، قرار است خطوط جدیدی از سوی این شرکت در دو کشور دیگر ایجاد شود.
مصطفی وحیدزاده در این خصوص اظهار کرد: «تراکتورسازی ایران دارای ۲ خط تولید در ونزوئلا و تاجیکستان است که به‌زودی در ۲ کشور دیگر نیز خط تولید تراکتورها راه‌اندازی می‌شود.»
وی با بیان این‌که در این خطوط جدید ۲۲ مدل سایت تبریز تولید می‌شود، تصریح کرد: «این مدل‌ها پاسخگوی نیاز بازار کشورهایی خواهد بود که خطوط تولید در آن‌ها راه‌اندازی می‌شود و محصولات آن‌ها به کشورهای همجوار این کشورها صادر خواهد شد.»
وحیدزاده با اشاره به این‌که از نظر کمی‌وکیفی، تراکتورهای گروه تراکتورسازی ایران که با عنوان نام تجاری جمهوری اسلامی ایران در بازارهای جهانی شناخته می‌شوند، در رده ۱۵ کشور اول دارنده این صنعت قرار دارد، اظهار کرد: «صادرات به ۲۵کشور دنیا و کسب استانداردهای بسیاری از کشورهای دنیا، دلیلی بر این ادعا بوده و این در حالی است که تراکتورسازی ایران به‌عنوان معدود صنایع ایران جزو فهرست تحریم‌های مستقیم آمریکا قرار دارد.»
وی در ادامه با اشاره به رقابتی‌بودن قیمت محصولات ایران، تاکید کرد: «قیمت رقابتی و بهره‌وری که به دلیل وجود بیشتر صنایع ازجمله ریخته‌گری، موتورسازی، قطعه‌سازی و سایر صنایع مرتبط و همچنین کارکنان متخصص به دست آمده، تراکتورهای ایرانی را برای حضور در بازارهای جهانی مزیت‌دار کرده است.»
عملکرد خطوط تراکتور ایران در ونزوئلا و تاجیکستان
در همین زمینه، یک کارشناس حوزه خودروهای کاروتجاری به «دنیای‌خودرو» گفت: «ایجاد خط تولید تراکتور در دو کشور دیگر از یک لحاظ می‌تواند مفید بوده و از یک لحاظ ممکن است موجب زیان باشد. باید دید تولید ایران در کشورهای تاجیکستان و ونزوئلا به چه میزان است و آیا از طریق این خطوط تولید به کشورهای اطراف آن‌ها هم صادرات داریم یا خیر. چراکه صرف ایجاد خط تولید در یک کشور بدون در نظر گرفتن اوضاع و صرفه اقتصادی نمی‌تواند مفید باشد.»
میلاد خاموشیان تصریح کرد: «متاسفانه از میزان تولید و صادرات این خطوط تولید به سایر کشورها آماری در دست نداریم. ضمن این‌که نمی‌دانیم آیا قرار است خطوط جدید تولید به‌صورت مستقیم توسط ایران ایجاد شوند یا شرکای خارجی اقدام به این کار می‌کنند.»
پیش‌نیازهای ایجاد خطوط تولید تراکتور در کشورهای دیگر
به گفته این کارشناس حوزه خودروهای تجاری، تولید و عرضه تراکتور در سایر کشورها نیازمند برخی پیش‌نیازهاست. خاموشیان اظهار کرد: «اصولا فروش تراکتور، مانند خودرو سواری نیست و نمی‌توان هر نقطه از دنیا این محصول را به فروش رساند. از این رو، باید دید که آن کشور به لحاظ کشاورزی در چه سطحی قراردارد. ضمن این‌که ایجاد خط تولید در یک کشور بدون توجه به کشورهای اطراف آن به‌عنوان هدف صادراتی خسارات جبران‌ناپذیری به این صنعت وارد می‌کند.»
وی افزود: «ایجاد خط تولید تراکتور در کشورهای دیگر می‌تواند توجیه اقتصادی داشته باشد، اما بر اساس شرایط و عوامل مختلف، میزان توجیه اقتصادی ممکن است متفاوت باشد. پس ابتدا باید نیاز و تقاضای بازار برای تراکتورها در کشور مورد نظر بررسی شود. اگر بازار برای تراکتورها پر رونق باشد و تقاضا بالا باشد، ایجاد خط تولید می‌تواند توجیه اقتصادی داشته باشد.»
این کارشناس حوزه خودروهای کاروتجاری همچنین با بیان این‌که سرمایه‌گذاری در این بخش، نیازمند بازارسنجی دقیق و چندساله است، اظهار کرد: «برای تشخیص توجیه اقتصادی، هزینه تولید تراکتورها در کشور مقصد باید مورد بررسی قرار گیرد. این موضوع شامل هزینه نیروی کار، مواد اولیه، تجهیزات، اجاره ساختمان و سایر هزینه‌های مرتبط است. اما در مورد سرمایه‌گذاری تراکتورسازی ایران و این‌که در کدام کشور انجام خواهد شد، هیچ اطلاعاتی در دست نیست. با این تفاصیل، امیدواریم این سرمایه‌گذاری مانند سرمایه‌گذاری خودروسازان داخلی در کشورهای دیگر سبب اتلاف سرمایه‌ها نشود و تصمیم برای ایجاد خط تولید تراکتور با دقت و براساس بررسی‌های دقیق اقتصادی و بازاری اتخاذشده باشد تا ریسک‌های مرتبط با این پروژه کاهش یابد و تصمیمات بهینه‌تری گرفته شود.»
صنعت تراکتورسازی ایران چه جایگاهی دارد؟
خاموشیان درخصوص جایگاه صنعت تراکتورسازی ایران گفت: «کیفیت محصولات تراکتورسازی ایران از نظر استانداردها و مقایسه آن با محصولات تراکتورسازی دیگر کشورها ارزیابی می‌شود. این شامل کیفیت ساخت، عملکرد، دوام و... می شود. بر این اساس می‌توان گفت محصولات ایرانی به لحاظ کیفی شرایط خوبی دارند. اما شاید به لحاظ تکنولوژی کمی از نمونه‌های خارجی عقب افتاده باشند.»
وی افزود: «با این وجود، محصولات ایران به بازار کشورهای حوزه خاورمیانه، آسیای میانه، آفریقا و کشورهایی ازجمله اوکراین، بلغارستان، مولداوی و... صادر می‌شده است. بنابراین می‌توان گفت تراکتورهای ساخت ایران حرف‌هایی برای گفتن دارند.»
۱۳:۱۵ - ۱۴۰۳/۰۵/۱۱
